English French German Spain Italian Dutch Russian Portuguese Japanese Korean Arabic Chinese Simplified

1 Mayıs 2011 Pazar

KULAK VE ÇINLAMASI!!!



Kulak Çınlaması Nedir?


ÇINLAMA 

DIŞ KULAK

Dış kulak, kulak kelepçesi ve dış kulak yolundan oluşur.Bu yapılar ses dalgalarını toplar ve kulak zarına ulaştırır. 
ORTA KULAK

Orta kulak, kulak zarı ve iç kulak arasında yer alır. Bu boşluk üç kemikçik içerir: Malleus,inkus,stapes(çekiç ve örs üzengi). Kulak zarının titreşimleri orta kulak boşluğundan bu kemikçikler yoluyla iletilir. Üçüncü kemikçiğin (stapes) hareketi iç kulak sıvılarında dalgalanmaya neden olur. Orta kulak duvarları buradakine benzer bir zar (mukoza) ile kaplıdır. Salgı bezleri ve damarlar içerir. Bu boşluk östaki borusu yoluyla genizle bağlantılıdır. Östaki borusu orta kulak boşluğundaki hava basıncını atmosferik basınçla eşitler(yükseklik değişikliklerinde kulakta duyulan ?pop? sesi bu yolladır) 
İÇ KULAK

İç kulak, bir kemik kapsül içindedir; sıvı ve saçlı işitme hücrelerini içerir. Etrafı çok ince damarlara beslenen ince ve şeffaf bir zar ile çevrilidir. Bu bölümdeki sıvıda stapesin hareketi ile oluşan elektriksel uyarıya çevrilir.  
İŞİTME YOLLARI (SİNİRİ)

İç kulakta oluşan elektriksel uyarı, işitme siniri yoluyla beyine ulaştırılır. Beyine gide işitme siniri, denge siniri ve yüz siniriyle birlikte küçük bir kemik kanaldan geçer.  

BEYİN 

İşitme siniri beyine ulaştığında çok geniş bir telefon şebekesinden daha kompleks interkominikasyon sistemine ayrılır. Sinir uyarıları bundan sonra ses olarak algılanırlar. 


OBJEKTİF ÇALIŞMA (TİNNİTUS) 

Çınlamaların büyük bölümü sadece hastanın kendisi tarafından duyulur. Buna ?subjektif çınlama? adı verilir. Hem hasta hem hasta hem de çevredekiler tarafından duyulan çınlama ?objektif çınlama? olarak isimlendirilir. Çınlamanın daha az görülen şeklidir. Objektif çınlama orta kulak veya östaki tüpündeki kas spazmlarına veya kulağı çevreleyen kan damarlarındaki anormalliklerine bağlı olabilir.  

MUSKULER (KASLARA AİT) ÇINLAMA 

Çınlama, orta kulak kemikçiklerine yapışan iki kastan birinin veya östaki borusuna bağlanan kaslardan  birinin spazmına bağlı olabilir. Orta kulakta iki adet kas bulunur. Stapes kemikçiğine yapışan kas(stapes kası) ve malleus kemikçiğine yapışan kas (tenson timpani). Bu kaslar normalde yüksek seslerde veya irkilme durumunda kasılırlar. Bununla birlikte bu kaslardan bir veya her ikisi belirgin bir sebep olmaksızın belirli aralıklarla ritmik olarak kasılmaya başlayabilirler. Bu kaslar orta kulaktaki işitme kemikçiklerine bağlandıklarından, kasılmaları kulakta tekrarlayıcı seslere neden olur. Bu tıkırtılar can sıkmasına karşın bir tedavi gerektirmeksizin kendiliğinden azalırlar. Kas spazmı devam ederse, ilaç tedavisi (kas gevşeticiler) veya ameliyat (spastik kasın kesilmesi) gerekebilir. Östaki borusuna yapışan kaslardan birinin spazmına bağlı ortaya çıkan muskuler çınlama pek sık değildir. Fakat, kulakta ritmik takırtılara neden olabilirler. Bu duruma ?palatal myoclonus? adkı verilir ve genellikle kas gevşeticilere cevap verir. 

DAMARSAL ÇINLAMA (VASKULER TİNNİTUS) 

Orta ve iç kulağa çok yakın komşulukta iki büyük damar mevcuttur. Juguler ven ve karotit arter. Bunlar beyni besleyen iki majör damardır. Kalp atımlarının veya bu damarlarda dolaşan kanın sesinin duyulması olağan değildir. Ateşli hallerde, orta kulak enfeksiyonlarında veya ağır egzersiz sonrası bu durum görülebilir. Dolaşımdaki hızlanış geçicidir ve genellikle egzersiz ve ateş düşürüldüğünde azalır. Çevreden bu sesler duyulmaz. Bazen kan akımından doğan bu ses çevreden de duyulabilir. Bu durum, damar duvarının kalınlaşmasına(yaşlılarda normaldir) damarların daralmasına veya damar duvarında anormal gelişimlere bağlı olabilir. Bu nadir durumlarda tanı ve tedavi için ileri tetkik gerekebilir.  

DIŞ KULAK ÇINLAMASI 

Dış kulak yolunun ?wax? kulak kiri, yabancı cisim veya şişme sonucu tıkanması işitmede azalmaya veya kulak zarında baskıya yol açabilir. Bu durum sıklıkla pulsatil (nabızlı) tip çınlamaya yol açar. 

ORTA KULAK ÇINLAMASI 

Orta kulak rahatsızlıkları alerji, enfeksiyon, yaralanma, nedbe dokusu veya orta kulak kemikçiklerinin hareketliliğinin azalmasına bağlı oluşabilir. Bu rahatsızlıklar sıklıkla işitme kaybı ile sonuçlanır ve çınlamaya yol açabilirler. Fakat işitme kaybının derecesi ile çınlamanın şiddeti arasında bir paralellik bulunmaz. 

İÇ KULAK ÇINLAMASI 

İç kulak kompartımanındaki sıvıda basınç değişikliğine yol açan herhangi bir durum çınlamaya yol açabilir. Bu enfeksiyon, alerji veya dolaşım bozukluklarına bağlı olabilir. (sadece sıvıda değil aynı zamanda iç kulağı örten zarda da değişikliğe yol açarlar). 

SİNİR YOLLARI ÇINLAMASI 

Sinir yolları işitme mekanizmasının en hassas yapılarıdır. Sıvı dalgalarını sinir uçlarına çeviren küçük saçlı hücreler gözde ışık dalgalarını sinirsel uyarılara çeviren retina hücrelerine eş değerdirler. Bu hassas hücrelerde en ufak bir ödem veya parazit, fonksiyon ve uyarılmada azalmaya yol açar. Bu durumu birçok nedenle ortaya çıkabilir: Enfeksiyon, alerjik ödem, sistemik hastalıkları(akut veya kronik), toksik etkiler, anı patlama sesine maruz kalma veya duyarlı kişilerin uzun süre sese maruz kalması, hastanın duyarlı olabileceği belirli ilaçlar ve kan akımı ile beslenmeyi değiştirebilecek hassas değişiklikler. Basınç değişiklikleri sinir beyine giderken geçtiği kemik tünelde içte ve dışta ödeme(şişmeye) yol açabilir. Bu durumlarda bazen tek taraflı çınlama ortaya çıkar ve kemik tüneli genişleyemediğinden ayı tünelden geçen denge ve yüz siniri de baskı altında kalarak işitme siniri gibi zarar görür. İşitme yollarının herhangi bir yerinde küçük damarların yırtılması veya spazmı basınç ve dolaşımda bozukluğa yol açar. Neticede işitme kaybı olup olmaksızın ani çınlama ortaya çıkabilir. Pıhtı ufak ise az veya kalıcı değişiklik olmaksızın emilebilir. Bu durum basınç fenomeni gibi sadece tek taraflı görünür ve bir kez oluştu diye, aynı veya karşı tarafta oluşacağı anlamına gelmez.   

BEYİN ÇINLAMASI 

Ödem, basınç veya dolaşım bozukluğuna bağlı herhangi bir rahatsızlık bazen tek yada çift taraflı işitme yollarının beyine girdiği veya sonlandığı yeri tutabilir. Çoğunlukla belirtiler tek kulağa lokalizedir ve doktoru hastalığın nedeni ve lokalizasyonu konusunda aydınlatabilecek diğer belirti ve bulgular da mevcuttur.  

İŞİTME KAYBI 

Çınlamaya işitme kaybı eşlik edebilir, ya da etmeyebilir. Bu belirtilerin sayısız nedenleri etüt edildiğinde çınlama mevcudiyetinde işitmenin neden etkilenebileceğini anlamak daha da kolaylaşır. Çınlamayla birlikte işitme kaybı da mevcutsa çınlamanın ciddiyeti işitme kaybı konusunda yol gösterici değildir. Çınlaması olan birçok kimse işitmelerini kaybedeceği korkusu içindedir. Bu gereksiz bir korkudur.  
STERS VE DEPRESYON

Fiziksel veya emosyonel stres her insanın hayatında periyodik olarak mevcuttur. Kimilerinde kroniktir ve bazı belirtiler ya da depresyona yol açabilir. Bazen çınlama gibi bir belirti kendi içinde depresyona yol açabilir ve bu da varolan çınlamayı daha can sıkıcı hale getirir. Bu bilgilerimize göre ciddi çınlaması olan bir hastayı antidepresanlar veya anksiyete ilaçları ile tedavi edebiliriz. Bu tür hastalar aynı zamanda ?biofeedback? tedaviden en fazla yarar gören hastalardır.  

TEDAVİ 

Tetkikler sonucu lokal veya genel bir neden saptanabilmişse bu problemin düzeltilmesi ile çınlama bertaraf edilebilir. Bununla birlikte vakaların çoğunda çınlamayı ortadan kaldıracak bir ilaç tedavisi veya cerrahi tedavi mevcut değildir. 

GENEL TEDBİRLER 
Her türlü gürültülü sesten kaçının. Zorunlu hallerde kulaklık veya kulak tıkacı gibi koruyucular l kullanınız. Çınlamanızı artıran belirli seslere maruz kaldıysanız bu tecrübeyi bir kez daha yaşamaya çalışın.
Nevröz anksiyeteden (sinirsel gerginlik) kaçının. İşitme sistemi uyarılabilir.
Yeterli derecede istirahat edin ve aşırı yorgunluktan kaçının
Uyarıcı ilaçlar kullanmaktan kaçının. Bu nedenle aşırı kahve ve sigara kullanmayın.
Çınlamanın, can sıksa da, bir gerçek olduğunu kabul edin ve mümkün mertebe bunu ciddiye almamaya çalışın.
Çınlama sağırlığa yol açmaz. Aklınızı kaybetmenize veya ölüme de yol açmaz. Bu tür kötü düşünceleri kafanızdan silin.
Genellikle yatağa girildiğine veya etraf sessizken çınlama daha fazla olur. Odadaki herhangi bir ses (saat gürültüsü yada radyo sesi) çınlamayı maskeler ve dikkatinizi ona vermemenizi sağlar. Uyurken gürültüyü maskelemek için değişik tonlara ve şiddete ayarlanabilen bir alet mevcuttur. Bu aletin adı ?sleep mate? uyku arkadaşıdır. Sleep-A-tone modeli Amerika?da ve iyi bir tinnitus  maskeleyicidir.(Dalga, rüzgar ya da yağmur sesi seçenekleri vardır, istenilen şiddete ayarlanabilir).
Yüksek yastıkta yatılırsa (bir ya da iki yastıkla, baş yüksekte) kafada konjesyon (göllenme) daha az olacağından çınlama da daha az olacaktır.
Geçici rahatlama için bazen sedatif (sakinleştirici) veya benzeri araçlar kullanılabilir.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder